İZMİR’li Araştırmacı Bedri Cumhur Doğu, 27 Ocak 1923’te öğrencisi Emin Bey ile birlikte eğitim uçuşunda geçirdiği kazada şehit olan Milli Mücadele Kahramanı Şehit Tayyare Binbaşı Fazıl Bey’in cenaze görüntülerini ortaya çıkardı. 1.5 dakikalık videoda, Balkan Savaşı, Birinci Dünya Savaşı ve Milli Mücadele’de görev yapan Binbaşı Fazıl Bey ve öğrencisinin cenazesinde birçok uçuş dersi verildi ve Uçakta pilotlar yetiştirildi. Milli Mücadele’den sonra İzmir’de kurulan okul, askerlerin, din adamlarının ve cenazelerin bugünkü Konak İskelesi mevkiinden top arabasıyla Hükümet Konağı’na geçişidir.
Türk havacılığının ilklerinden biri olan Milli Mücadele’nin kahramanı Şehit Tayyare Binbaşı Fazıl Bey, Balkan Savaşı, Birinci Dünya Savaşı ve Milli Mücadele’de görev yaptı. Girdiği cephelerde büyük başarı gösteren Binbaşı Fazıl Bey, Birinci Dünya Savaşı sırasında İstanbul’u bombalamak isteyen dakikada 5.000 mermi atan 10 İngiliz uçağına karşı tek başına savaştı. Kurtuluş Savaşı’nda düşmanla göğe çıkan Binbaşı Fazıl Bey, İzmir’in işgal edilmesinden sonra uçağıyla İzmir’e ilk ayak basan kişi oldu. Milli Mücadele’den sonra İzmir’de kurulan Tayyare Mektebi’nde birçok uçuş dersi veren ve pilot yetiştiren Binbaşı Fazıl Bey, 27 Ocak 1923’te öğrencisiyle yaptığı eğitim uçuşunda kaza geçirdi. Fazıl Bey, öğrencisi Emin Bey ile birlikte şehit oldu ve Kadifekale Hava Şehitliği’ne defnedildi.
İzmirli araştırmacı Bedri Cumhur Doğu, Binbaşı Fazıl Bey ve öğrencisi Emin Bey’in şehadetlerinin 100. yıl dönümü dolayısıyla yaptığı araştırma sırasında bulduğu önemli belge ve görselleri paylaştı. Kültür ve Turizm Bakanlığı arşivlerini inceleyen Bedri Cumhur Doğu, hava şehitleri Binbaşı Fazıl Bey ve öğrencisi Emin Bey’in cenaze törenine ait görüntülere ulaştı. 1926’dan 1935’e kadar Şehitler Günü olarak kutlanır. Binbaşı Fazıl Bey, 25 Ekim 1918’de İstanbul’da 10 İngiliz uçağını tek başına vurarak 7 yerinden yaralanan, 2 parmağını kaybetmesine rağmen İngiliz makineli tüfeklerinden 5 bine yakın mermi kaybetmesine rağmen uçağını tek eliyle Yeşilköy Havalimanı’na indirmeyi başaran bir kahramandır. Uçağını tek eliyle Yeşilköy Havalimanı’na indirmeyi başardı. Çanakkale’de ve Irak’ta Kut-ül Amare’de savaşmış büyük bir milli kahramandır.” Bu görüntü Binbaşı Fazıl Bey ile öğrencisi Deniz Astsubay Emin Bey’in şehit olmasının ardından cenaze törenini gösteriyor. Bunlar daha önce yayınlanmadı. Tespit ettik. Görüntülerde gerçek askerlerin ve ardından din adamlarının bugünkü Konak İskelesi konumundan Hükümet Konağı’na geçişini görüyoruz. Ardından Binbaşı Fazıl Bey ve arkasındaki Emin Bey’in cenazeleri top arabasıyla Hükümet Konağı’na götürülüyor. Arada askerleri taşıyan askerler görülüyor. uçağının kanatları ve pervanesi. Bu arada Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün de arkadaki gaziler arasında olabileceğini düşünüyoruz. Çünkü Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün İzmir’de olduğu çeşitli kaynaklarda biliniyor. Çeşitli kaynaklar Binbaşı Fazıl Bey’in cenazesine katıldığını bildiriyor.” Burada defin sırasında çeşitli din adamlarının hazır bulunduğunu görüyoruz. Defin sırasında Kazım Karabekir Paşa mezarının başındadır. Yanında bir din adamının hızla cenaze namazını kıldığını ve ardından Gazi Paşa’nın yaveri Salih Bozok’un bir konuşma yaptığını görüyoruz. Bu görüntüler sayesinde şehadetinin 100. yılında ruhunun şad olmasını diliyorum. Kadifekale Şehitliği’nde böyle bir kahramanın yatmış olması bence İzmir için büyük bir onur.
Şehit Tayyare Binbaşı Fazıl Bey’in askeri kahramanlığına değinen Doğu, “Binbaşı Fazıl Bey işgal yıllarında Anadolu’nun birçok yerinde hava kuvvetleri adına görev yapıyordu. İlk hava pilotlarımızdan biridir. Binbaşı Fazıl Bey işgal döneminde uçağıyla İzmir’e ilk inen kişidir. 1914’te Çanakkale’de, 1916’da Irak’ta Kut’ül-Amare’de, 1918’de İstanbul’da 5 bin mermiye karşı tek başına savaştı. İngiliz makineli tüfekleri Uşak’taki 2.uçak bölüğünün adını Kartal Müfrezesi olarak değiştiren Fazıl Bey.Bunun sebebi ise uçağının sağına ve soluna bomba taşıyan kartal resmi çizdiği için bölüğün adının ‘Kartal Müfrezesi’ olarak anılmasıdır.Türkiye’de Fazıl Bey Caddesi diye tek sokak vardır o da Karşıyaka’dadır.
?
