Teşrik, doğuya doğru gitmek, parlamak, eti güneşe sermek demektir. Teşrik tekbiri, kurban bayramı günlerinde farz namazlardan sonra getirilen tekbirlerdir.
Hz. Peygamber (s.a.v)’in de, kurban bayramının arefe günü sabah namazından başlayarak bayramın dördüncü günü ikindi namazına kadar, ikindi namazı da dâhil olmak üzere farzlardan sonra teşrik tekbirleri getirdiği rivayet edilir.
Teşrik tekbiri nasıl getirilir, anlamı nedir?
“Allâhü ekber Allâhü ekber lâ ilâhe illallâhü vallâhü ekber Allâhü ekber ve lillâhi’l-hamd” şeklinde söylenen teşrik tekbirleri Kurban Bayramı’nın Arife günü sabah namazında başlar, bayramın dördüncü günü ikindi namazına kadar devam eder. Yani 9 Zilhicce (15 Haziran Cumartesi) sabah namazından 13 Zilhicce (19 Haziran Çarşamba) ikindi namazına kadar getirilir.
Teşrik tekbirinin anlamı şu şekildedir:
“Allah her şeyden yücedir, Allah her şeyden yücedir. Allah’tan başka ilah yoktur, Allah her şeyden yücedir. Allah her şeyden yücedir, hamd sadece O’na mahsustur.”
Teşrik tekbirleri unutulursa, hatırlandığında hemen kaza edilmelidir.
Kur’ân-ı Kerîm’de teşrîk kelimesi geçmemekle birlikte bu tekbirlere ve teşrîk günlerine delâlet eden âyetler yer almaktadır.
Rivayetlerin çoğunluğuna göre belli günlerde Allah’ın zikredilmesinin istendiği âyetlerde (Bakara 2/203) kastedilen günler teşrîk günleri, zikirden maksat teşrîk tekbirleridir. Bu tekbirler, Allah’ın konukları sayılan hacıların Kâbe’den yükselen tekbir ve zikirlerine bütün dünya müslümanlarının katılıp Allah’ın yüceliğini ilân etmelerini anlatır. Söz konusu âyetlerle ilgili çeşitli yorumlar bulunmakla birlikte İbn Abbas’ın, “Allah’ı sayılı günlerde zikredin” (Bakara 2/203) âyetindeki ‘sayılı günler’den kasıt Teşrik günleri, ‘Bilinen günlerde Allah’ın ismini zikretsinler’(Hac 22/28) âyetinde geçen “bilinen günler”i de zilhiccenin ilk on günü diye yorumladığı belirtilir.
Teşrîk tekbirleri Hanefîler’e göre vâcip, Hanbelîler, Şâfiîler ve bazı Hanefî âlimlerine göre sünnet, Mâlikîler’e göre menduptur.
Hanefî mezhebinde tercih edilen görüşe göre cemaatle veya tek başına kılınan bütün farz namazların ardından tekbir alınır.
Fıkıh mezheplerinde genel kabul gören görüşe göre namaz kılmakla mükellef olan herkes, yolcu veya mukîm, kadın veya erkek teşrîk tekbirlerini alır. Teşrîk tekbirlerinin selâmdan sonra bir kere alınması yeterlidir.
İmam unutursa cemaat tekbir getirir. Tekbiri unutan kişi, konuşma gibi namaza aykırı bir davranışta bulunmadıkça veya camiden çıkmadıkça tekbir alabilir. Tekbirin farzdan sonra beklemeden, konuşmadan, selâmdan hemen sonra alınması gerekir ve bu menduptur. Eğer kişi selamdan sonra konuşur veya camiden çıkarsa artık tekbir almaz. Teşrîk tekbirlerini almak için abdest şart değildir.
Teşrik tekbirleri günlerinde kılınmayan namazlar Teşrik günlerinde kaza edilirse, Teşrik tekbirlerini almak gerekir. Teşrik günleri çıktıktan sonra kaza edilirse tekbir alınmaz.
